آموزش مهندسی نرم‌افزار

فصل ۱: مفاهیم پایه و تکامل مهندسی نرم‌افزار

• چیستی مهندسی نرم‌افزار و تفاوت آن با برنامه‌نویسی

• تاریخچه و تحولات مهم

• چرخه عمر نرم‌افزار (SDLC)

• مدل‌های فرآیندی (Agile، Scrum، Kanban، DevOps، Lean)

جهت مطالعه بیشتر به مقاله: آموزش مهندسی نرم‌افزار پایه | مفاهیم، SDLC و مدل‌های فرآیندی مراجعه نمایید

فصل ۲: تحلیل نیازمندی‌ها و طراحی دامنه

• گردآوری، تحلیل و اولویت‌بندی نیازمندی‌ها

• نوشتن User Storyهای مؤثر و قابل توسعه

• طراحی دامنه با رویکرد Domain-Driven Design (DDD)

• طراحی مفهومی با Context Map و Bounded Context

جهت مطالعه بیشتر به مقاله: تحلیل نیازمندی‌ها و طراحی دامنه در مهندسی نرم‌افزار | DDD و User Story مراجعه نمایید.

فصل ۳: طراحی معماری نرم‌افزار

• مقدمه‌ای بر معماری نرم‌افزار

• الگوهای معماری نرم‌افزار

• طراحی ماژولار (Modular Design)

• اصول SOLID در طراحی معماری

• الگوهای طراحی نرم‌افزار (Design Patterns)

• پیاده‌سازی معماری لایه‌ای

• ابزارهای پشتیبانی طراحی معماری

جهت مطالعه بیشتر به مقاله: طراحی معماری نرم‌افزار | آموزش کامل معماری نرم‌افزار برای مهندسین کامپیوتر مراجعه نمایید.

فصل ۴: پیاده‌سازی نرم‌افزار

• تعریف پیاده‌سازی نرم‌افزار و جایگاه آن در چرخه توسعه

• انتخاب زبان و فناوری مناسب براساس معماری طراحی‌شده

• اصول کدنویسی تمیز (Clean Code Principles)

• رعایت استانداردهای کدنویسی و مستندسازی

• مدیریت وابستگی‌ها (Dependency Management)

• پیاده‌سازی ساختار لایه‌ای پروژه

• نقش تست‌های واحد (Unit Tests) در مرحله پیاده‌سازی

• کنترل نسخه و ادغام کد با Git

• معرفی ابزارهای توسعه (IDE، Debugger، Build Tools)

جهت مطالعه بیشتر به مقاله: پیاده‌سازی نرم‌افزار | اصول، استانداردها و ابزارهای توسعه

فصل ۵: تضمین کیفیت نرم‌افزار و تست

• تست نرم‌افزار و اهمیت آن

• تست واحد (Unit Test) با رویکرد TDD

• تست یکپارچه‌سازی (Integration Testing)

• تست سیستم و پذیرش (System & Acceptance Testing)

• ابزارهای تست: xUnit، NUnit، Jest، Cypress و …

جهت مطالعه بیشتر به مقاله: تضمین کیفیت نرم‌افزار | تست واحد، تست یکپارچه‌سازی و ابزارهای حرفه‌ای

فصل ۶: مهندسی DevOps و استقرار نرم‌افزار

• مقدمه‌ای بر DevOps

• مفاهیم CI/CD (ادغام و تحویل مستمر)

• Docker و کانتینری‌سازی

• استقرار خودکار در فضای ابری

• نظارت و مانیتورینگ (Monitoring & Logging)

جهت مطالعه بیشتر به مقاله: مهندسی DevOps و استقرار نرم‌افزار | CI/CD، Docker و مانیتورینگ

فصل ۷: امنیت نرم‌افزار

• اصول امنیت در طراحی و کدنویسی نرم‌افزار

• امنیت در APIها و احراز هویت مدرن (OAuth2، OpenID Connect)

• بررسی تهدیدات OWASP Top 10

• آشنایی با اصول Secure Coding Practices و رعایت استانداردهای امنیتی

جهت مطالعه بیشتر به مقاله: آموزش جامع امنیت نرم‌افزار | اصول Secure Coding و OWASP Top 10

فصل ۸: مهندسی کیفیت و نگهداشت نرم‌افزار

• مهندسی قابلیت اطمینان، نگهداشت‌پذیری و مقیاس‌پذیری

• Clean Code و Refactoring حرفه‌ای

• بررسی کد و Code Review مؤثر

• ابزارهای تحلیل استاتیک و داینامیک کد

فصل ۹: مدیریت پروژه و تیم توسعه

• مدیریت پروژه چابک

• ابزارهای مدیریت تیم و تسک: Jira، Trello، Azure DevOps

• برگزاری Sprint، Retrospective و Planning

• مهارت‌های نرم (Soft Skills) برای مهندسان نرم‌افزار

فصل ۱۰: آینده مهندسی نرم‌افزار

• هوش مصنوعی در توسعه نرم‌افزار

• Low-code / No-code Platforms

• توسعه پایدار (Sustainable Software Engineering)

• نرم‌افزار به‌مثابه سرویس (SaaS) و معماری API-First

• برنامه‌نویسی تعاملی با هوش مصنوعی (GitHub Copilot، CodeWhisperer)

• استفاده از Prompt Engineering برای تولید کد و تست با LLMs